VANGELIS PETSALIS : " AGNUS DEI " for mixed choir a cappella.Live recording at Megaron Hall Athens Greece of the world premiere of the work at 28th of November 2012.The National Greek Radio & Television Chorus is conducted by Dimitris Bouzanis.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ: "AGNUS DEI" για μικτή χορωδία a cappella. Live εγγραφή στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Παγκόσμια πρεμιέρα του έργου στην 28η του Νοέμβρη 2012.Την Χορωδία της  Ελληνικής Εθνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόραση διευθύνει ο Δημήτρης ΜΠΟΥΖΑΝΗΣ.

Τριβώλης, Ιάκωβος (Κέρκυρα 1490; – 1547).

Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της Σπάρτης, της οποίας πολλά μέλη κατέφυγαν στην Κέρκυρα και την Ιταλία, μετά την άλωση της Πελοποννήσου το 1461.Πατέρας του ήταν ο Βενέδικτος Τριβώλης και μητέρα του η Μαριέτα Αυλωνίτη. Απέκτησε επτά παιδιά. Τον Μπένο, τον Καντίνο,  τον Δήμο ,την Νίκη, την Θοδούλα, την Κερκύρα και τον Νικόλαο. Οι δραστηριότητές του στην Κέρκυρα από το 1512 που πρωτοεμφανίζεται σε αρχειακές μαρτυρίες ,ως το 1540 επικεντρώνονταν στις αρμοδιότητες που είχε ως ενοικιαστής του φόρου επί της λιανικής πωλήσεως του κρασιού και ως μέλος του Συμβουλίου των 150.

(Κατερίνα Ζαρίδη:Ο Κερκυραίος στιχουργός Ιάκωβος Τριβώλης.Περιοδικό «Εώα και Εσπερία».Τόμος 1. 1993 σελ.148).

.Ήταν πλοιοκτήτης, καπετάνιος και μεγαλέμπορος. Είναι εμφανές ότι σαν καπετάνιος και διακινητής εμπορευμάτων είχε αντιμετωπίσει πολλές φορές τους πειρατές και φαίνεται ξεκάθαρα στο ποίημά του «Η ιστορία του Ταγιαπιέρα» 

Το 1520 εξελέγη μέλος του Συμβουλίου των Ευγενών  της Κέρκυρας. Το 1541 εξελέγη σύνδικος και το 1545 για ένα έτος δικαστής. Έπαθε μεγάλη οικονομική καταστροφή με την πολιορκία του 1537 αλλά στην συνέχεια κατάφερε να σταθεί και πάλι οικονομικά. Ταξίδεψε για λίγο διάστημα το 1540 στη Βενετία και για μεγαλύτερο το 1543-1544.Είχε οριστεί στη Βενετία (23 Φεβρουαρίου 1543) μαζί με το Νικολό Βάρβαρο κομισάριος του συμπατριώτη τους Ιακώβου Καλοθέτου. Αντικαταστάθηκε το 1544 από τον Αλέξιο Κουρκουμέλη λόγω της επιστροφής του στην Κέρκυρα. Παράλληλα δρούσε με την ιδιότητα του συνδίκου της Ελληνικής Αδελφότητας και αναμειγνυόταν στα «πνευματικά» πράγματα του καιρού του, γεγονός που φαίνεται από τις διασυνδέσεις του με διακεκριμένες προσωπικότητες της εποχής του.

(Κατερίνα Ζαρίδη:Ο Κερκυραίος στιχουργός Ιάκωβος Τριβώλης.Περιοδικό «Εώα και Εσπερία».Τόμος 1. 1993 σελ.150).

Κυριότερα από τα έργα του είναι: Η Ιστορία του Ταγιαπέρα (1523) και Η ιστορία του Ρε της Σκοτίας και της ρήγισσας της Εγγλητέρας (1540). Το πρώτο του έργο αποτελείται από 313 οκτασύλλαβους τροχαϊκούς ομοιοκατάληκτους στίχους και αναφέρεται στα κατορθώματα του Βενετού πλοιάρχου Giovanni Antonio Tagliapietra.ο οποίος έσωσε την Κέρκυρα από τους πειρατές. Στο δεύτερο έργο του, μετέφερε στα ελληνικά σχεδόν πανομοιότυπα, την έβδομη ημέρα από το Δεκαήμερο του Βοκάκιου.* a)

Τα έργα του είναι γραμμένα στη δημοτική, με πολλές ιταλικές λέξεις, και αποτελούν τα πρώτα ομοιοκατάληκτα έργα της νεοελληνικής φιλολογίας.*a)

a)*ΔΟΜΗ

«Η ιστορία του Ταγιαπιέρα»

Τις 25/26 Ιανουαρίου 1520 ένα πειρατικό πλοίο με καπετάνιο τον φοβερό κουρσάρο Giorgio Moro*1) συναντιέται  στην περιοχή του Δυρραχίου με μια Βενετσιάνικη γαλέρα με  ναύαρχο τον Giovanni Antonio Tagliapietra. Η ναυμαχία περιγράφεται στο βιβλίο (Author:Pesenti G,Biography Μάξιμος ο Γραικός*2) Τίτλος: Breve nota sull'  episodio di Tagliapietra narrato da G. Trivolis.Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων)

Η περίληψη των όσον περιγράφονται  δίνει την εξής εικόνα:

Ο Ταγιαπιέρα, επιστρέφοντας από τις χώρες της ανατολής,  συνάντησε στα παράλια της Αλβανίας  ένα κατεστραμμένο πλοίο. Εξαιτίας αυτού έμαθε ότι ο φοβερός Μόρο, βρίσκονταν στο Δυρράχιο. Οδήγησε λοιπόν την γαλέρα του προς το Δυρράχιο προκειμένου  να συναντηθεί μαζί  του. Η ναυμαχία που έλαβε χώρα εκεί, ήταν σκληρή. Αποκεφαλίστηκε ο Boutala-Rais  από εύστοχο χτύπημα και ο Ταγιαπιέρα διέταξε τους  στρατιώτες του, να χτυπούν στα κεφάλια, τα πόδια και τα χέρια. Οι Οθωμανοί για να σωθούν, ανέβηκαν επάνω στα πανιά και οι Βενετσιάνοι σημάδευαν τα σχοινιά και τα κατάρτια. Ο Ταγιαπιέρα πλησίασε την Φούστα *3) από πίσω. Οι Οθωμανοί μαζεύτηκαν στην πλώρη όπου οι Βενετσιάνοι έπεσαν επάνω τους σαν λιοντάρια. Έτσι με την νίκη αυτή οι Βενετοί απένειμαν τιμές και πλούτο στον Ταγιαπιέρα.

Όμως στο ίδιο βιβλίο δίνεται και η πληροφορία ότι στα ημερολόγια του Marino Sanudo, στην σελίδα 282 και 283 υπάρχει το ακόλουθο γράμμα του Giovanni Antonio Tagliapietra,απευθυνόμενο στον αδελφό του, καθώς και ιστορικές πληροφορίες για τον Tagliapietra.

(Σημείωση: Πρέπει να σημειώσουμε ότι η ημερομηνία που αναγράφεται στο δημοσιευμένο κείμενο, είναι Φεβρουάριος 1519. Εικάζω, ότι πρόκειται για τυπογραφικό λάθος).

1)*« Δράση του Giorgio Moro  

1517  Από τις μέχρι τότε δράσεις του το 1517 κρίνεται εχθρός του κράτους της Βενετίας.

Νοέμβριος 1518.

Δρα  για λογαριασμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οδηγεί  στην Άνδρο ένα πλοίο με εμπορεύματα, τα οποία  ο ίδιος έκλεψε από Οθωμανούς εμπόρους, αναγκάζοντας κάποιους κατοίκους του νησιού να τα αγοράσουν. Τότε ο Γενικός επιθεωρητής του ενετικού στόλου, προκειμένου να καλύψει την ζημία των κατοίκων, εξασφάλισε   αποζημίωση σε όσους  υποχρεώθηκαν  να αγοράσουν από τα εμπορεύματα αυτά.

1519  . Στα νερά της Βενετίας

Έξοδος από την Αυλώνα (Vlona). Κλέβει έξι πλοία από την Zara (Ζαντάρ). Βρίσκεται στο San Felice με 7 φούστες και ένα μπρίκι.  Τον Απρίλιο εισέρχεται στα νερά  της Βενετίας με 2 φούστες κοντά στα παράλια του Peschici. Τον Μάιο  επιστρέφει στην Αυλώνα,  μετά από  λεηλασίες που έκανε  στις ακτές της Απουλίας. Οι ενέργειές του αυτές του απέφεραν πολλά λάφυρα. Τον Ιούνιο φεύγει και πάλι από την Αυλώνα με 4 φούστες και ένα μπρίκι, για τα παράλια της Πούλιας.

Τον Ιούλιο,  εξαιτίας βλάβης, βρίσκεται στις ακτές του Dubrovnik και του Gargano.  Με τις 3 φούστες του, έχοντας στην πρώτη  22 κωπηλάτες, στη δεύτερη  20  και στην Τρίτη 16,  προχώρησε σε  σφαγή στο λιμάνι Recanati, όπου μεταξύ των θυμάτων ήταν και 6 δομινικανοί μοναχοί. Στην συνέχεια συνεχίζει τις επιδρομές και τις σφαγές στα λιμάνια Chioggia, Sebenico, Cattaro, Budua,  και στην Barletta όπου βρέθηκαν στην ακτή πτώματα εμπόρων.»

2)Ἅγιος Μάξιμος ὁ Γραικὸς. Τὸ κατὰ κόσμο ὄνομά του ἦταν Μιχαὴλ Τριβώλης

3)

Η Φούστα (fusta ή fuste) ήταν ένα στενό, ελαφρύ, επίπεδο και ευκίνητο πλοίο κινούμενο τόσο με κουπιά όσο και με πανί (λατίνι). Οι ερέτες που το κινούσαν ήσαν 12 μέχρι 18 σε κάθε της πλευρά. Τον οπλισμό της αποτελούσαν δύο ή και τρία κανόνια.

Το γεγονός αυτό περιγράφεται από τον Ιάκωβο Τριβώλη με το πρώτο Ελληνικό ομοιοκατάληκτο ποίημα. Είναι γραμμένο σε οκτασύλλαβους στίχους και σε πλήρη δημοτική γλώσσα.

Την εποχή που εκδόθηκαν τα ποιήματά του, υπήρχαν τα συγγράμματα των Ελλήνων λογίων που γράφονταν στην αρχαΐζουσα. Για τον λόγο αυτό ο Νικόλαος Σοφιανός τον χαρακτηρίζει «ιλαρότερο και χαριέστατον ποιητή».  Είναι η εποχή που στην ιστορία της φιλολογίας τα ποιήματα του Τριβώλη οριοθετούν δύο πράγματα: α) Την στιγμή που η τότε αυστηρή Ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται πλέον σαν γλώσσα εντυπωσιασμού καθότι απευθύνεται στους λόγιους της εποχής και β) ότι γράφοντας στην καθομιλουμένη γλώσσα του Ελληνικού  λαού, πλησιάζεις περισσότερο τα συναισθήματά του, άρα και την Ελληνική του συνείδηση.

Με αυτή τη διάσταση εξετάζει τα δύο ποιήματα ο J.Irmcher στο βιβλίο του: Ιάκωβος Τριβώλης, Ποιήματα, Βερολίνο 1956 και όπως ισχυρίζεται πρόκειται για έναν ειδικό στην νεοελληνική συζήτηση.

Πρωτοτυπώθηκε τὸ 1523 στὴ Βενετία ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς Σάβιους. 8ο (14,5 ἑκ.), σ. [16] ♦ ὁ τίτλος ξυλογραφημένος, μὲ μικρὴ χαρακτικὴ παράσταση.

Οι σημειώσεις μας για το ποίημα αυτό εστιάζονται στο ότι ενώ βρισκόμαστε στο 1523, η γλώσσα που είναι γραμμένο το ποίημα  γίνεται και σήμερα αντιληπτή, εκτός από κάποιες λέξεις που έχουν επηρεαστεί από την Βενετσιάνικη παρουσία αλλά πολλοί από εμάς τους Επτανήσιους τις καταλαβαίνουμε.

Ένα άλλο στοιχείο είναι η φράση του «Από μένα τον Τριβώλη,εγεννήθη η ρήμα όλη, Κ’ ει τινός ουδέν αρέσει, άλλη ας κάμη κι’ ας παινέση». Με τη φράση του αυτή δείχνει την αποφασιστικότητά του να γράψει στην ομιλούμενη δημοτική «και ποιανού αρέσει!!!».Δείχνει δε ότι περιμένει και επίθεση από τους λόγιους της εποχής.

Η εικονογραφία του ποιήματος και ας είναι ιστορικού περιεχομένου, είναι πολύ ζωντανή και παραστατική, με ευχές προς τους Αγίους για την σωτηρία της Κέρκυρας, αλλά και προς τους αντρειωμένους για να παρομοιάσουν στον Ταγιαπιέρα.

Άνθρωπος σπουδαγμένος «Κάλλιος εν’παρ’ Αχιλλέας,και ο ανδρειωμένος Αίας,τι ο ‘Εκτωρ της Τρωάδος,ή εκείνος ο Ρενάλδος, τι Ορλάνδος ακουσμένος»

Δίνει δε με την ζωντάνια της γλώσσας του την ζοφερή εικόνα που περνούσε ο λαός της Κέρκυρας από τους πειρατές «Ν’ αφανίσει τους κουρσάρους, Τούρκους και Καταλανούς, όπου μέσα στο Κασσώπη  χμαλωτίζονται οι  ανθρώποι,θέλεις από  Μεσσηνέζους και γαϊδάρους Καλαβρέζους, ως και από την Χιμάρα,  πάσα μέρα την αντάρα, Ας αφήσωμεν Αρτινιώταις, στην στεριά τους Αρβανίταις, έως το Κοντυλονήσι…….Ω θεόργιστοι Καλαβρέζοι, κι’αντάμα σας οι Πουλιέζοι, Αμπρουτσάνοι και Ασκουλάνοι, και γαϊδάροι Μαρκεζάνοι»

Τέλος  εμφανής είναι η φανατική Ελληνικότητά του και το μίσος προς τους κατακτητές της πατρίδος του Οθωμανούς.

Το ποίημα αυτό είχε 9 εκδόσεις στα χρόνια που πέρασαν.

"Ιστορία του Ρε της Σκοτσιάς με τη ρήγισσα της Εγγλιτέρας"

To δεύτερο γνωστό ποίημα του Τριβώλη. Αυτό είναι επηρεασμένο από τον έβδομο  μύθο του Δεκαήμερου του Βοκκάκιου, σύμφωνα με τον οποίο ο Λουδοβίκος αποκαλύπτει στην Βεατρίκη τον έρωτα του.  Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι η ίδια με την «Ιστορία του Ταγιαπιέρα». Επιμένει στην δημοτική που φτάνει την λαϊκίζουσα.  Γράφει ένα ποίημα-μύθο μόνο για Έλληνες καθότι την γλώσσα του μόνο Έλληνες μπορούν να τη διαβάσουν.

Είναι γραμμένο σε  δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους και όπως θα δούμε είναι ρεαλιστής και συμβατικός στην καθημερινή πραγματικότητα δίνοντας μάλιστα και συμβουλές.

Ο άνθρωπος σύμφωνα με τους πρώτους αυτούς στίχους, γίνεται ταύρος για να πετύχει τον έρωτά του και οι γυναίκες ως πανούργες, σκαρφίζονται, μηχανεύονται τέχνες για τα καμώματά τους και έτσι συνεργούν στου έρωτα την τάξη και γνωρίζουν πώς να κρύβουν επιτήδεια την κρυφή τους πράξη.

Και στη συνέχεια γράφει: ο άνθρωπος όποια και να είναι αυτή που του αρέσει, είτε είναι μεγάλη ή μικρή να μην  αμελήσει να την κυνηγήσει άφοβα και χωρίς αμφιβολία, ότι ορέγεται και επιθυμεί να βρει μια ευκαιρία, μόνο να μη την ντραπεί και να της το φανερώσει, θα βρεθεί ο τρόπος και ο καιρός με εκείνη να ζυγώσει

Ο γονιός σε όλες της εποχές παιδεύεται με τα παιδιά του. Στη περίπτωσή μας ο πατέρας έκαμε το πάν για να τον βοηθήσει να ξεπεράσει το πρόβλημα ο γιος του με τις γυναίκες. Το αποτέλεσμα ήταν να του ζητά πολλά λεφτά για να φύγει στην Αγγλία γιατί από μια φωτογραφία ερωτεύτηκε την παντρεμένη Βασίλισσα της Αγγλίας. Τα παρακάλια του πατέρα να μην φύγει από κοντά του δεν πιάνουν με τίποτε.

Η εξομολόγηση του έρωτα όπως στην αρχή μας προϊδεάζει ο ποιητής, πρέπει να γίνεται όσο και υψηλά να βρίσκεται το πρόσωπο που απευθύνεται. Στη περίπτωσή μας παντρεμένη Βασίλισσα.

Η Βασίλισσα είτε από λύπη(;),είτε από ναρκισσισμό, είτε από  σεξουαλική ανάγκη δεν αντέδρασε καθόλου.

Η γυναίκα σχεδίασε, με το διαβολικό της πνεύμα, την όλη περιπέτεια και οδήγησε τον νεαρό πως θα καταφέρει να μπει στο δωμάτιο της.

Ο ανδρειωμένος βασιλιάς εύκολα παρασύρεται στην ψεύτικη ιστορία.

Ένας  στίχος μέσα στην ερωτική ζάλη του ζευγαριού λέει: Και σεις οπού τ’ ακούγετε, λογιάζετε τι εκάμναν, δίχως άρμενα και κουπιά τα πόσα μίλια λάμναν

Αυτό είναι που λέμε σήμερα «και κερατάς και δαρμένος»

Γιατί γυναίκα σαν το νερό γρήγορα συμπέσει, σαν παντρεμένη και ανύπαντρη όπου την ρίξεις πέφτει !!!!!

Ποίημα 376 δεκαπεντασύλλαβων ομοιοκατάληκτων στίχων, γραμμένο το 1540.Είχε εκδοθεί 17 φορές από το 1540 έως το 1875, λόγω και του κωμικού στοιχείου του περιεχομένου. Και το ποίημα αυτό έχει την γλώσσα την αντιληπτή μέχρι και σήμερα.

Κατά τον Μ.Ι. Μανούσακα (ΑΘΗΝΑ Σύγγραμα περιοδικόν της εν Αθήναις επιστημονικής εταρείας. Τόμος 6^ος ,1956 σελ.383) και τα δύο ποιήματα του Τριβώλη είναι άτεχνα με λιγότερο αδέξιο το δεύτερο. Το αυτό υποστηρίζει κα ο Emile Legrand όταν είχε εκδόσει το μεν πρώτο το 1869 και το δεύτερο το 1871. Ο Johan Irmscher αναφέρει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Τριβώλης την εποχή εκείνη για την έκδοση των ποιημάτων του, διότι τα τυπογραφεία είχαν γράμματα για τα έγγραφα των διπλωματικών αρχείων και όχι στοιχεία για τα απλά σφάλματα και την στίξη των δημοτικών λέξεων, αλλά όπως υποστηρίζει ο Γεώργιος Χατζηδάκης «Αθηνά»,τομ.16 (1904)» εκείνο που διαφορετικά εκφωνείται και ακούγεται, πρέπει να τύχει της προσοχής μας και όχι αυτό που βλέπουμε γραμμένο. Τα κρινόμενα ποιήματα καταλήγει ο Μανούσακας, παρά τις ατέλειές των, που αυτό οφείλεται στη μη τέλεια γνώση της δημοτικής ελληνικής γλώσσας τον 16ο αιώνα και την όχι πλήρη πάντοτε βιβλιογραφική ενημέρωση, είναι χρησιμότατα γιατί γραφτήκανε με μέθοδο και ζήλο.

Ο Legrand στο πρόλογο της έκδοσής του, γράφει ότι εξέδωσε τα βιβλία αυτά για δύο κυρίως λόγους. α) Είναι περίεργο μνημείο της καθομιλουμένης ελληνικής γλώσσας τον 16^ον αιώνα και θα πρέπει να το λάβουν υπόψη τους οι ασχολούμενοι με τη εξέλιξη της  ελληνικής γλώσσας και  β) είναι τα πρώτα ποιήματα στην ελληνική γλώσσα με μέτρο και ομοιοκαταληξία την οποία κανείς έλληνας πριν από αυτόν είχε χρησιμοποιήσει.

Τα δύο ποιήματα αυτά είναι τα μόνα που έγραψε ο Τριβώλης;  Εάν δεν υπήρχε ο Emile Legrand να τα εκδόσει (1869-1871), ο Τριβώλης ήταν παγκόσμια άγνωστος και μάλιστα σημειώνει ότι για να εκφέρει την γνώμη, που προαναφέραμε ο Νικ.Σοφιανός, ίσως θα έπρεπε να είχε διαβάσει και άλλα ποιήματά του. Μήπως λοιπόν θα πρέπει να επεκταθεί η έρευνα σε αναζήτηση και άλλων θαμμένων έργων του;

Ο κος Σταύρος Αναστασόπουλος μας έστειλε το ακόλουθο άρθρο για μια προσωπικότητα της Κέρκυρας.Τον Λευτέρη Σπίνουλα.

Τα πρώτα χρόνια

 Ο Λευτέρης Σπίνουλας συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σπουδαιότερες προσωπικότητες του ελληνικού μελοδράματος,ενώ ήταν και ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες που ανέδειξε ποτέ η Κέρκυρα. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1927 στο χωριό ''Κάτω Γαρούνας''. Ο πατέρας του ήταν πολύ ικανός βιολιστής,ενώ η μητέρα του ήταν καλλίφωνη. Είχε συνολικά άλλα έξι αδέλφια,δύο από τα οποία κατόρθωσαν να συνδέσουν το όνομά τους με τη μουσική ιστορία της Κέρκυρας. Ο Παναγιώτης Σπίνουλας ήταν ένας εξαίρετος μουσικοδιδάσκαλος και μαέστρος χορωδιών,με μια πολύ όμορφη φωνή τενόρου μάλιστα,ενώ ο έτερος αδελφός,Θανάσης Σπίνουλας,έφτιαξε τη δική του ιστορία στο νησί,όντας βιρτουόζος βιολιστής και ικανότατος τενόρος,ερμηνεύοντας τραγούδια λαϊκής παράδοσης.

Μέσα,λοιπόν,σε αυτή τη μουσική οικογένεια μεγάλωσε και ο Λευτέρης Σπίνουλας(οικογένεια που επρόκειτο αργότερα να επεκταθεί και με άλλα μουσικά μέλη και ν'αναδειχθεί σε μια από τις πιο επιτυχημένες μουσικές οικογένειες της Κέρκυρας,αναγκάζοντας έτσι τον Αρτέμη Μάτσα να την παρομοιάσει με την Αυστριακή οικογένεια ''Τραπ''). Στα δώδεκά του χρόνια ο Λευτέρης Σπίνουλας εγκαθίσταται στην πόλη της Κέρκυρας,όπου ανακαλύπτει το φωνητικό του ταλέντο και γίνεται μέλος της Παιδικής Χορωδίας των Προσκόπων. Παράλληλα,συνεχίζει τις σχολικές του σπουδές και σε ηλικία 18 χρόνων προσλαμβάνεται στην χορωδία του εκκλησιαστικού ναού ''Άγιος Σπυρίδων'',ως πρώτος τενόρος,ο δε αρχιμουσικός της Παλαιάς Φιλαρμονικής Κερκύρας Σπύρος Μεταλληνός τον καλεί σε διάφορα κοντσέρτα του,για να τραγουδάει ως σολίστ τενόρος.

Οι μουσικές σπουδές

Σιγά σιγά,ο Λευτέρης Σπίνουλας άρχισε να συνειδητοποιεί το φωνητικό του ταλέντο και την κλίση του στη μουσική και έτσι αποφασίζει να γραφτεί στο παράρτημα του Εθνικού Ωδείου της Κέρκυρας στο κλασσικό τραγούδι με καθηγήτρια την Σοφία Ζαρμπή. Το 1951 συνεχίζει τις μουσικές του σπουδές στην Αθήνα στο κεντρικό Εθνικό Ωδείο του Μανώλη Καλομοίρη στο κλασσικό τραγούδι,έχοντας ως καθηγητή του,για ένα διάστημα,τον διακεκριμένο τενόρο Οδυσσέα Λάππα. Στα θεωρητικά έχει τους Γιώργο Βώκο,Σώτο Βασιλειάδη και Μιχάλη Βούρτση(από τον οποίο διδάσκεται και διεύθυνση χορωδίας). Το 1953 συνεχίζει τις σπουδές του στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών του Αντίοχου Ευαγγελάτου,έχοντας στο τραγούδι την καταξιωμένη καθηγήτρια Λίτσα Ψαθέρη και στα ανώτερα θεωρητικά τον Μ. Βάρβογλη και τον Μ. Κοτούγκο. Απεφοίτησε από το Ελληνικό Ωδείο(1959) με Δίπλωμα ''Σολίστ Τραγουδιού'',''Ανώτερων Θεωρητικών'' και ''Μελοδραματικής Τέχνης'' με πρώτο χρυσό βραβείο. Στο δίπλωμά του ερμηνεύει:Χαίντελ,Σούμαν,Μπραμς,Μπαχ,Τσιλέα,Ντονιτσέτι,Μάλερ,Πουτσίνι,Σαμάρα,Ευαγγελάτο,μπροστά σε μαέστρους της ολκής του Μάριου Βάρβογλη,καθώς και του Αντίοχου Ευαγγελάτου και οι κριτικές είναι πολύ επαινετικές για τον ανερχόμενο κερκυραίο τενόρο. Την ίδια περίοδο δίνει κοντσέρτα στην Κέρκυρα κυρίως,αλλά και σε άλλες περιοχές,ερμηνεύοντας άριες από πολύ γνωστές όπερες,όπως:Αρλεζιάνα,Μάρθα,Λουτσία Ντι Λαμερμούρ,Ριγκολέτο,Ελιξίριο του έρωτα,Μποέμ,Τροβατόρε,Αλιείς Μαργαριταριών,Μανόν Λεσκώ. Η επιτυχία ειναι μεγάλη και οι κριτικές πολύ θετικές. Σε μια από τις συναυλίες του τραγουδάει μάζι με την Λίτσα Ψαθέρη,ενώ στο πιάνο τον συνοδεύει η σύζυγός του Αγγελική Κατωπόδη-Σπίνουλα,καθηγήτρια μουσικής και σολίστ πιάνου.

Το μεγάλο κεφάλαιο:Εθνική Λυρική Σκηνή.

Ο Λευτέρης Σπίνουλας προσελήφθη το 1955 ως έκτακτος για πρώτη φορά στο καλλιτεχνικό προσωπικό(τενόρος στην χορωδία) της Εθνικής λυρικής σκηνής για τις όπερες ''Μαγικός Αυλός'' του Μότσαρτ και ''Φιντέλιο'' του Μπετόβεν,που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο. Το 1957 κατόπιν εξετάσεων προσλαμβάνεται στην ΕΛΣ,ενώ το 1958 εκλέγεται Μουσικός οδηγός και Μαέστρος Σκηνής(θέση την οποία διατηρεί μέχρι το 1967),ερχόμενος,έτσι,σε επαφή με τον σκηνοθετικό τομέα. Παράλληλα,τον επιλέγουν ως πρωταγωνιστή(Rodolfo) στο έργο ''La Boheme'' του Pucini. Αυτό συνέβη αφού τον άκουσε ο Τότης Καραλίβανος(αρχιμουσικός της ΕΛΣ) στην άρια ''Che gelida manina'' από το προαναφερθέν έργο,δηλώνοντας σχετικά: ''Ο Σπίνουλας έχει το υψηλό ντο στην τσέπη''. Παρά το γεγονός πως το το σπάνιο φωνητικό του ταλέντο αναγνωρίστηκε από την ΕΛΣ,ο Φρίξος Θεολογίδης(τότε σκηνοθέτης) διέκρινε την μουσικότητα,καθώς και τη σκηνοθετική του ευφυϊα και τον έπεισε,αφού πρώτα εργαστεί ως Μουσικός οδηγός σκηνής,ν'ασχοληθεί με τη σκηνοθεσία. Μπαίνοντας στο σκηνοθετικό τομέα αρχίζει σιγα σιγά να τον κεντρίζει η νέα του αυτή αρμοδιότητα. Παίρνει μαθήματα σκηνοθεσίας από τους γνωστούς και διακεκριμένους Ιταλούς σκηνοθέτες Ricardo Moresco και F. Frigerio,από τον σκηνοθέτη της όπερας του Βελιγραδίου M. Samblits,τον Άγγλο σκηνοθέτη της όπερας του Covent Garden John Copley,καθώς και από τους διακεκριμένους Έλληνες σκηνοθέτες Ντίνο Γιαννόπουλο(της Μετροπόλιταν όπερας),Τάκη Μουζενίδη,Αλέξη Μινωτή και Πέλο Κατσέλη(του Εθνικού Θεάτρου Αθηνών). Για παραπάνω από 30 έτη προσέφερε τις υπηρεσίες του στην ΕΛΣ.

Σύμφωνα με το ιστορικό αρχείο της ΕΛΣ συμμετείχε σε 199 προγράμματα παραστάσεων(είτε ως Σκηνοθέτης,είτε ως Βοηθός Σκηνοθέτη,είτε ως Επιμελητής Σκηνοθεσίας). Από το 1967 και έπειτα του ανατίθενται σκηνοθεσίες,επιμέλειες και αναβιώσεις μεγάλου μέρους του ρεπερτορίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής(έργα: Ριγολέτος,Τροβατόρε,Νόρμα,Τουραντώ,Μποέμ,Ιπτάμενος Ολλανδός,Λουτσία Ντι Λαμερμούρ,Μανόν Λεσκώ,Ντάμα Πίκα,Γάμοι του Φίγγαρο,Τραβιάτα,Φλώρα Μιράμπιλις,Πρίγκιψ Ορλώφ,Ευγένιος Ονιέγκιν,Βέρθερος,Έτσι κάνουν όλες,Φιντέλιο,Μαγικός Αυλός,Ο πρόξενος,Ο ακόλαστος,Τόσκα,Μήδεια,Μάκβεθ,Σονάμπουλα,Δον Πασκουάλε κ.α).

Το 1973 σκηνοθετεί και επιμελείται την παρουσίαση των έργων-αποσπασμάτων: Εθνικός Ύμνος(έργο),Μάρκος Μπότσαρης(αποσπάσματα),Συμφωνία της λεβεντιάς(αποσπάσματα). Τα έργα/αποσπάσματα αποτελούσαν μέρος του εορτασμού της 25ης Μαρτίου 1973. Το 1979 σκηνοθετεί Μαγικό Αυλό στο Ηρώδειο,ενώ την ίδια χρονιά σκηνοθετεί στο θέατρο 'Φοίνικας' της Κέρκυρας τον Κουρέα της Σεβίλλης,σε παραγωγή της ΕΛΣ. Το 1980 σκηνοθετεί σε επανάληψη το "Ανοιξιάτικο Παραμύθι" του Τίτου Ξηρέλλη[Τ. Ξηρέλλης: ''O Λ. Σπίνουλας με την έμπνευσή του ζωντάνεψε το έργο. Του έδωσε νόημα. Τον ευχαριστώ'' (Κέρκυρα 10-08-1980)] Επίσης, σκηνοθετεί στη Θεσσαλονίκη τον "Μυστικό Γάμο" ("Δημήτρια"). Το 1982 (πάλι στα "Δημήτρια") σκηνοθετεί "Ντον Πασκουάλε". Το 1984 σκηνοθετεί στην Ε.Λ.Σ τον "Μαγικό Αυλό". Το 1985 σκηνοθετεί Τραβιάτα ενώ την ίδια χρονιά αποχωρεί από την ΕΛΣ. Το 1987,όμως, τον ξανακαλούν για να σκηνοθετήσει και πάλι "Τραβιάτα". Κατά την διάρκεια της παραμονής του στο μοναδικό λυρικό θέατρο της Ελλάδας συνεργάστηκε με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της όπερας και του θεάτρου εν γένει,όπως: Κώστας Πασχάλης,Δημήτρης Καβράκος,Ανδρέας Κουλουμπής,Γιώργος Ζερβάνος,Αλέξης Μινωτής,Ανδρέας Κουλουμπής,Τότης Καραλίβανος,Σταμάτης Μπερής,Τίτος Ξηρέλλης,John Copley,John Vickers,Δημήτρης Στεφάνου,Ανθή Ζαχαράτου,Βαρβάρα Γκαβάκου,Θέμης Σερμιέ,Μάνος Χατζιδάκις,Γ. Ντι Τάσσο,Κική Μορφωνιού,Μαρία Μουτσίου,Άλκης Μπαλτάς,Μ. Κρίλοβιτς,Μιχάλης Βούρτσης,Jules Dassin,Φ. Παλαμίδη,Μ.Λεοντοπούλου και πλήθος άλλων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Πολλοί από αυτούς συχνά επαίνεσαν το πολυποίκιλο ταλέντο του.

Λοιπές δραστηριότητες

Από το 1971 έως και το 1976 υπήρξε καθηγητής της Θεατρικής και Μελοδραματικής τέχνης στο Ωδείο του Πειραϊκού Συνδέσμου. Από το 1974 έως και το 1985 αναλαμβάνει Μουσικός Διευθυντής και Μαέστρος της 60μελούς μικτής χορωδίας της Τραπέζης Ελλάδος με συμμετοχές:

• Το 1976 στο Ηρώδειο στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών με το έργο Άξιον Εστί του Μίκη Θεοδωράκη. Κεντρικά πρόσωπα της συναυλίας ήταν ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

• Στην τηλεόραση της Ε.Ρ.Τ, στην Λυρική Σκηνή υπό την αιγίδα του Οργανισμού Υποτροφιών Ελλάδος.

• Στο Χίλτον, στα πλαίσια του 12ου Πανελληνίου Συνεδρίου Χειρουργικής.

• Στην αίθουσα των Φίλων του Λαού καθώς και σε πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδος.

Από το 1985 έως και το 1992 εργάζεται ως καθηγητής κλασσικού τραγουδιού στο Πρότυπο Πειραματικό Ωδείο Αθηνών. Ανάμεσα στους μαθητές του ήταν και ο διακεκριμένος κερκυραίος βαρύτονος Παντελής Κοντός, με τον οποίο συνεργάστηκε για πολλά χρόνια στην Χορωδία Κερκύρας. Επίσης, αναλαμβάνει την ενορχήστρωση του προσωπικού δίσκου (Ομόνοια Πλας) της κόρης του, Ντόρις Σπίνουλα, που κυκλοφόρησε το 1992.

Μουσικές του συνθέσεις και εναρμονίσεις χορωδιακών έργων εκδίδονται:

• Eπτανησιακά Πεντάγραμμα: Βιβλίο με 18 χορωδιακά έργα (μικτά και ανδρικά) με συνοδεία πιάνου ή μαντολινάτας.

• Δοξολογία και Θεία Λειτουργία Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Από το Βυζαντινό μέλος σε τετράφωνη κλασσική χορωδιακή μορφή (συνοδεία οργάνου) για Ανδρική Χορωδία.

• Δοξολογία για ανδρική χορωδία (συνοδεία οργάνου)

• Θεία Λειτουργία Ιωάννου του Χρυσοστόμου (Νικολάου Μαντζάρου). Παρέμβαση και πολυφωνική φαντασία για ανδρική χορωδία.

Διετέλεσε μαέστρος της Κερκυραϊκής Καντάδας και Μαντολινάτας,της εκκλησιαστικής χορωδίας του Αγίου Ιωάννη Βεϊκου Αθηνών(πλαισιωμένος απο σολίστες και χορωδούς της ΕΛΣ και τραγουδώντας ο ίδιος παράλληλα ως πρώτος τενόρος),καθώς και μέλος της χορωδίας Άγιος Γεώργιος Καρύτσης.

Τέλος, ασχολήθηκε με μελέτες σχετικά με τις φωνητικές και διαφραγματικές ασκήσεις(συγγράφοντας σχετικά εγχειρίδια), ενώ πραγματοποίησε ποικίλες συνθέσεις, εναρμονίσεις και διασκευές Πολυφωνικών έργων.

Καριέρα ως Μαέστρος στην Χορωδία Κερκύρας

Το 1985 ανέλαβε Καλλιτεχνικός Διευθυντής και Μαέστρος στην ανδρική χορωδία της Κέρκυρας. Από τότε η χορωδία πραγματοποίησε σειρά συναυλιών με πολλές διακρίσεις και επιτυχίες σε Γαλλία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Τσεχία, Αμερική, Αυστρία, καθώς και σε πολλές περιοχές της Ελλάδας(Θεσσαλονίκη,Παξοί,Σπάρτη,Κόρινθος,Κύπρος,Ρόδος,Λευκάδα κ.α). Πήρε μέρος σε πολλά διεθνή χορωδιακά φεστιβάλ της Ελλάδας (Αθηνών – Κεφαλληνίας – Ζακύνθου – Βόλου – Λάρισας – Κορίνθου – Πάτρας – Πρέβεζας) καθώς επίσης στο 18ο φεστιβάλ ΟΤΕ Θεσσαλονίκης το 2003 και στο 20ο το 2005.

Το 1986 στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Χορωδιακού τραγουδιού που διεξήχθη στο Λανγκόλλεν της Ουαλίας, η χορωδία της Κέρκυρας διακρίθηκε παίρνοντας την τρίτη θέση. Στον διαγωνισμό έλαβαν μέρος 29 χώρες. Την ίδια χρονιά σκηνοθετεί στο Δημοτικό Θεάτρο Κέρκυρας αποσπάσματα από μιούζικαλ(Εβίτα Περόν,Show Boat). Στην παράσταση έλαβε μέρος η Χορωδία Κέρκυρας,καθώς και η κόρη του Ντόρις Σπίνουλα,ως σολίστ στα μιούζικαλ. Τον Οκτώβριο του 1987 η χορωδία της Κέρκυρας δίνει επιτυχή συναυλία στο Βατικανό. Την ίδια χρονιά,πραγματοποιείται στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας βραδιά όπερας με την συμμετοχή λυρικών τραγουδιστών του εξωτερικού και της ΕΛΣ. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Λευτέρης Σπίνουλας. Το 1990 σε συνεργασία με την Ελληνική Τηλεόραση (ΕΤ1) παρουσίασε σε επετειακή εκπομπή της τηλεόρασης, τον «Ύμνο εις την Ελευθερία» σε μουσική του Κερκυραίου συνθέτη Νικολάου Μάντζαρου και σε στίχους Διονύσιου Σολωμού, στην πρωτότυπή του έκδοση. Τον Ιανουάριο του 1990 δίνει συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας σε συνεργασία με τον μουσικοσυνθέτη Γιώργο Κατσαρό. Την ίδια χρονιά ηχογραφεί και κυκλοφορεί δίσκο με επιτυχίες Ελλήνων συνθετών σε ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία που δόθηκε στο Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας προς τιμήν του Κερκυραίου μουσικοσυνθέτη Γιώργου Κατσαρού. Το 1995 εκπροσώπησε την Ελλάδα με μεγάλη επιτυχία στην 1η συνάντηση χορωδιών των Μελών της Ε.Ο.Κ στο Άμερσφουρτ της Ολλανδίας. Τον Αύγουστο του 2000 δίνει συναυλία στη Santa Severina της Ιταλίας, ενώ τον Νοέμβριο του ιδίου έτους πραγματοποιεί κοντσέρτο στη Νέα Υόρκη και δέχεται τα συγχαρητήρια του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου. Τον Ιούνιο του 2001 στη γιορτή για τα 20 χρόνια από την ίδρυση της η Χορωδία προσκάλεσε την Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων και την ανδρική Χορωδία της Εμπορικής Τραπέζης και χάρισαν στο κοινό της Κέρκυρας μια βραδιά VERDI.

Τον Ιανουάριο του 2005 δίνει συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για την MDA Hellas υπό την αιγίδα του Ιδρύματος "Σταύρος Νιάρχος". Το 2006 δίνει συναυλία στην Μάλτα. Το 2007 και το 2008 δίνει δύο συναυλίες με τον Μάριο Φραγκούλη στην Κέρκυρα. Το 2009 πραγματοποιείται συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας προς τιμήν του και της συζύγου του, Αγγελικής Σπίνουλα-Κατωπόδη (πιανίστα της χορωδίας), οι οποίοι αποχώρησαν τότε από την Χορωδία της Κέρκυρας. Στην συναυλία συμμετείχαν αφιλοκερδώς οι καλλιτέχνες της όπερας Δημήτρης Καβράκος,Χριστόφορος Σταμπόγλης,Γιάννης Χριστόπουλος,Τζίνα Πούλου,η τραγουδίστρια και ηθοποιός Ντόρις Σπίνουλα καθώς και ο κερκυραίος σολίστ της όπερας Παντελής Κοντός.

Τα χρόνια αυτά η Ανδρική Χορωδία της Κέρκυρας αναδεικνύεται σε ένα από τα καλύτερα φωνητικά σύνολα της Ευρώπης. Οι προσκλήσεις από χώρες του εξωτερικού είναι συνεχείς. Στόχος, επίσης, του Λ. Σπίνουλα είναι να αναβαθμίσει τα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού μέσω της οργάνωσης καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, στις οποίες συμμετέχει η χορωδία. Στον πρόλογο του βιβλίου του Λ. Σπίνουλα ''Επτανησιακά Χορωδιακά Πεντάγραμμα'' ο Νίκος Πλασκασοβίτης αναφέρει τα εξής: ''Η στέρεη τεχνική του κατάρτιση,το ασίγαστο πάθος του για το τέλειο,δημιουργεί μια νέα αισθητική στο χορωδιακό χώρο,με αυστηρότητα μάλιστα πολλές φορές απέναντι στην Τέχνη. Δεν του είναι αρκετή μια στείρα μουσική ανάγνωση της παρτιτούρας,αλλά επιδιώκει μια επικοινωνιακή σχέση με το έργο που ερμηνεύει,περνώντας το μέσα από την ερμηνευτική του ωριμότητα. Βάζει έτσι την προσωπική του σφραγίδα και καταφέρνει να ξεσηκώνει και να συνεπαίρνει χορωδούς και ακροατήριο με τη δύναμη και τον παλμό ενός Crescendo όπως και να περνάει και τις πιο λεπτές και εκφραστικές αποχρώσεις,με απόλυτη ομοιογένεια,άρθρωση,ρυθμό,μελωδία και θέρμη μέσα από ένα Pianissimo. Δείχνει με αυτόν τον τρόπο το σεβασμό του και την αφοσίωσή του από την πρώτη μέχρι και την τελευταία νότα στην σωστή Χορωδιακή Τέχνη. Παράλληλα όμως καταφέρνει με το πειθαρχημένο στήσιμο,τους εξαίσιους φωτισμούς και τη γενικότερη σκηνοθετική του παρέμβαση να οπτικοποιεί πολλές φορές άψογα ακόμα και την πιο απλή χορωδιακή συναυλία''. Κάτι παρόμοιο σημειώνει και η Λίνα Κατωπόδη-Σπίνουλα: ''Προσπαθούσε να διδάξει στις χορωδίες του,αυτό που ο ίδιος έκανε στο τραγούδι,δηλαδή τις συνεχείς αυξομειώσεις του ήχου,την εναλλαγή από το pianissimo στο forte και αντίστροφα''.

Λυρικό Τραγούδι

Το είδος της φωνής του ανήκει στην κατηγορία των Lyrico-Spinto τενόρων. Στα ελληνικά μεταφράζεται ως λυρικοδραματικός τενόρος. Είχε έκταση κάτι παραπάνω από δύο οκτάβες, από το ντο φυσικό της τρίτης οκτάβας (στην οκτάβα του πιάνου) μέχρι και το ρε φυσικό της πέμπτης οκτάβας. Επρόκειτο για εξαιρετικά ευέλικτη φωνή με υψηλές νότες και ευκολία στις φιοριτούρες,παρά τις έντονες δραματικές πτυχές της. Η άρτια τεχνική που διέθετε του επέτρεψε να τραγουδάει ακόμα και σε πολύ μεγάλη ηλικία. Ερμήνευε απαιτητικό ρεπερτόριο που ταίριαζε όμως στην φωνή του. Παρά το γεγονός ότι στην Εθνική Λυρική Σκηνή οι αρμοδιότητές του ήταν σκηνοθετικές και μουσικές(βέβαια,όπως ήδη αναφέρθηκε,στην αρχή εισήχθη στην Λυρική ως τενόρος),κατάφερε ν'αναγνωριστεί ως ένας από τους πιο σπουδαίους τενόρους που πέρασαν από το θέατρο(πολλές μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Μάνος Χατζιδάκις,ο Τότης Καραλίβανος,ο Αντίοχος Ευαγγελάτος,ο Δημήτρης Καβράκος και ο Σταμάτης Μπερής μίλησαν για την πολύ σπάνια φωνή του). Αξέχαστες έχουν μείνει οι ερμηνείες του στο ναπολιτάνικο τραγούδι ''O Sole mio''(Σταμάτης Μπερής: ''Το τραγουδούσε στην λα ματζόρε και στο τέλος έφτανε στο κόντρα ντο# με απίστευτη ευκολία''),στο ισπανικό κομμάτι ''Granada'' και στην άρια ''Che Gelida manina''(La Boheme) ενώ ήταν υπέροχος και στην σερενάτα του Τίτου Ξηρέλλη ''Η νύχτα φεύγει ολόχαρη'',την οποία τραγουδούσε συχνά μαζί με τον Κερκυραίο σολίστα βαρύτονο Παντελή Κοντό καθώς και με τον Κερκυραίο σολίστα μπάσο Γιάννη Τσιμίνο. Ο Παντελής Κοντός σημειώνει: ''Τενόρος με ταυ κεφαλαίο,σήμερα δεν βρίσκεις εύκολα τέτοιους. Τραγουδούσε ακόμα και σε μεγάλη ηλικία και έτριζε ο τόπος''.