Ιστορία
ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΟΣ ΕΛΑΙΩΝΑΣ του Γιάννη Καλαιτζόγλου
ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΟΣ ΕΛΑΙΩΝΑΣ
Λέξεις από το κερκυραϊκό γλωσσάρια που σχετίζονται με τα κερκυραϊκά ελαιόδεντρα και τις ελιές.
Παρακαλούνται όσοι έχουν κι άλλες λέξεις να τις προσθέσουν εδώ για την ομάδα..ή και διορθώσεις ακόμα γιατί ( η αλήθεια να λέγεται) η ομογένεια μου δεν είχε ποτέ ελαιόδεντρα
Ο Εκτιμητής , Ήταν αυτός που είχε την ικανότητα να υπολογίζει την ποσότητα του καρπού με το μάτι
Το Μουτζρύρι. Ήταν το μέτρο της ποσότητας του καρπού που υπήρχε πάνω στο δένδρο
Το Πάκτο . Ήταν το νοικίασμα του καρπού από το ιδιοκτήτη σε άλλον αγρότη.
Ο Πακτονάρης ή και σέμπρος . Ήταν αυτός που νοίκιαζε τον καρπό από τον ιδιοκτήτη.
Το Καρατέλο. Ήταν το βαρέλι που έβαζαν το λαδί και το μετέφεραν για πώληση.
Το Καρτούτσο .Ήταν το μέτρο μέτρησης του ελαιολάδου.
Το Καρτεζί. Ηταν το ένα τέταρτο του καρτούτσου
Η Πήλα. Ήταν η πέτρινη μεγάλη δεξαμενή μέσα στο σπίτι που αποθήκευαν το λαδί .
Το Μπουλούκι. Ήταν οι γυναίκες που με αμοιβή λίγο λάδι, μάζευαν τον καρπό από την γη
Ο Μπουλουκάρης .Ηταν αυτός που εύρισκε τις γυναίκες .,άδειαζε τα κοφίνακια τους με τις ελιές στα σακούλια και γενικά επέβλεπε την εργασία τους..
Η Μπουκουβάλα . Ήταν μια γωνία φρέσκο ψωμί που το γέμιζαν με λάδι βάζοντας το κάτω από την βρύση του ελαιοδιαχωριστηρα .
Το Λουτρουβειό .Ήταν το ελαιοτριβείο
Τα. Λιθαρια .Τα πιθάρια .Οι στρόγγυλες μεγάλες πέτρες που άλεθαν τις έλος .
Τα Γιόστα . Ήταν το προϊόν που έμενε μετά το ζηψιμο του λαδιού .Τα μετέφεραν στην ελαιουργία για συνέχιση της εξαγωγής ελαιολάδου .
Τα Γιόφυλλα .Ήταν τα φύλλα της ελιάς που τα χρησιμοποιούσαν (τα πετούσαν ) στο χωράφι για λίπασμα.
Η Σφυρίδα .Ηταν τα στρογγυλά ελαιοπανα από καννάβι που έβαζαν μέσα τον πεπιεσμένο καρπό και στην συνέχεα τα έβαζαν στο πιεστήριο του ελαιοτριβείου.
Η Λίσα. Ήταν είδος μακρόστενου κάρου που μεταφέροντα τα σακιά με τις ελιές στο ελαιοτριβείο και τα βαρέλια(καρατέλα) με το λάδι για πώληση.
Η Κουφάλα. Ήταν η μεγάλη τρύπα στην βάση του ελαιόδεντρου. Πολλές φορές έμπαιναν μέσα για να προφυλαχτούν από την βροχή.
ΚΕΡΚΥΡΑΙΚΟΣ ΕΛΑΙΩΝΑΣ
4 εκατομμύρια ρίζες ελιές λένε τα σχετικά αρχεία και οι κατά καιρούς εκτιμήσεις.
Μετά την καταστροφή της Κέρκυρας το 1537 από το Σουλεϊμάν τον «Μεγαλοπρεπή», όπου ξεριζώθηκε το μεγαλύτερο μέρος του κερκυραϊκού αμπελώνα, οι Ενετοί εντατικοποίησαν στο νησί την προώθηση της ελαιοκαλλιέργειας. Και ήδη στα τέλη του επόμενου αιώνα, ο Κερκυραϊκός Ελαιώνας πρέπει να είχε αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που επιβεβαιώνεται κι από την διασωθείσα στα Ιστορικά Αρχεία της Κέρκυρας . Οι Ενετοί διέταξαν και χρηματοδότησαν τη φύτευση ελαοδένδρων.
Απίστευτο φαντάζει το ότι οι δεκάδες χιλιάδες τόνοι ελαιοκάρπου περνούσαν από ανθρώπινα χέρια, μια-μια ελίτσα! Έπεφταν δηλαδή καθ’ όλη τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου από μόνες τους οι ελιές καταγής και έτσι, βέβαια, κανέναν δεν απασχολούσε το μεγάλο ύψος των ελαιοδέντρων που στις περισσότερες περιπτώσεις έφτανε έως και τα 20 – 25 μέτρα. Ούτε μετά τη δεκαετία του ’70, που με την ανάπτυξη του Τουρισμού άρχισε να μειώνεται η φτώχια και ταυτόχρονα η προσφορά σε «τσάμπα» χέρια, το ύψος των ελαιοδέντρων ήταν πρόβλημα, μια που οι παραγωγοί κατέφυγαν τώρα στα δίχτυα. Στρώθηκαν έτσι κατάμαυρα οι πλαγιές
Ένας Ισπανοεβραίος σκλαβούνος στσου Κορφούς
Ένας Ισπανοεβραίος σκλαβούνος στσου Κορφούς
1743
Στην Ιεροκαγκελαρία του Μ. Πρωτοπαπά καταγράφεται με αρκετή γλαφυρότητα ένα ιδιαίτερο περιστατικό.
Εμφανίστηκε, ενώπιον του Μ. Πρωτοπαπά Ιωάννη Βούλγαρη, ένας «άνθρωπος νέος τη ηλικία χαμιλός, ξανθός εις το χρόμα δίχως γένια με μαλιά ξαθά, ενδεδυμένος σκλαβούνικα (ο νεαρός ανήκε στο σύνταγμα των Σκλαβούνων) με βελάδα[σακάκι] κόκινη από ρούχο φορεστό, με γιατζέρμα[;] λατάδα[; ενδεχομένως από λάτα], με μπραγίεσαις[παντελόνι, βράκα] πάνινες άσπρες, με σκαλτζούνια γαλάζια, με παπούτζια εις τα ποδάρια μαύρα με φιούμπες[αγκράφες] μπρούζινες, με σκούφια σκλαβούνικη σολδαδίτικη, και με σπαθί ήτε παλόσο». Κατόπιν, αποκρινόμενος στις σχετικές ερωτήσεις, εκτυλίσσει την ιστορία του, «εγώ είμαι Εβραίος και ονομάζομαι Δαβιδ Λόπες η πατρίδα μου είναι η χώρα της Γρανάδας μέρος της Ισπανίας....είμαι έως δεκοχτώ χρονών......αναζητώ να γένω χριστιανός ορθόδοξος με το να λάβω το άγιον βάπτισμα..... ο θεός με εφώτισε να γένω χριστιανός επειδή και είναι ένας χρόνος οπού έφυγα από την πατρίδα μου, και ήρθα εις την Ιταλία, και εγράφθηκα εις τα ρεγγιμέντα σκλαβούνικα, και εις την Βερόνα οπού ήμουνα επρατιγάριζα [βενετ. pratigare: ελευθεροκοινωνώ, έρχομαι σε επαφή με άλλους, κατόπιν άδειας των υγειονομικών αρχών-άγνωστο αν εδώ έχει άλλη σημασία] εις το σπήτι ενού παπά οπού ήτον καπελάς[εφημέριος] εις το ρεγγιμέντο μας, και από τότες είχα την γνώμην να γενώ χριστιανός, και επαρακάλουνα τον αυτόν ιερέα να με βαπτίση, μα αυτός δεν ηθέλησε να επιχειρισθή, τώρα όπου έτυχα εις τούτα τα μέρη αναζητώ με κάθε μου προθυμίαν να λάβω το άγιο βάπτισμα.....ούτε με εβίασε[να προσηλυτιστεί με τη βια] τινάς ούτε δια άλλο τέλος το κάνω, μόνον ως είπα με εφώτισε ο θεός....». Μάλιστα έδωσαν κατάθεση και δυο, καθ' υπόδειξη του Δαβίδ, μάρτυρες ο «Αγουστής δε Σορίας του Γιάννη από την χώραν ονομαζόμενη Δελπόντε μέρος της Ισπανίας» και ο Δαλματός Γιούρες Μαύροβικ, αμφότεροι μέλη του ίδιου ρεγγιμέντου. Αυτοί επιβεβαίωσαν την ιστορία του και έτσι εκπληρώθηκε η επιθυμία του Δαβιδ.
Αρχεία Νομού Κέρκυρας, Μεγάλοι Πρωτοπαπάδες Φάκελος 30.
Το περιστατικό αναφέρεται και σε "Variations on a Religious Theme: Jews and Muslims From the Eastern Mediterranean Converting to Christianity, 17th & 18th Centuries, Daphne Lappa, PhD thesis, European University Institute".
Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ 13ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1943 ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ του PanAndriopoulos και ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ του Γιάννη Καλαϊτζόγλου
Με την ευκαιρία της ανάρτησης από τον Κο Καλαϊτζόγλου της ιστορίας του αεροπλάνου που έπεσε στον ποταμό τις 13 Σεπτεμβρίου 1943 παραθέτουμε την δημοσίευση και τα σχόλια της. Παράλληλα δημοσιεύουμε και το άρθρο του Κου Ανδριόπουλο που και αυτός πολύ γλαφυρά διηγείται την ημέρα αυτή στο Ποταμό. Στο τέλος ο Κος Σπ.Χειρδάρης μας δίνει πλήρη στοιχεία του αεροπλάνου που κατερρίφθη
Γιάννης Καλαιτζογλου
ΘΥΜΑΜΑΙ
ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ
To αεροπλάνο αυτό ήταν Γερμανικό . Τις 13 του Σεπτέμβρη 1943 το κτύπησαν τα ιταλικά αντιαεροπορικά από τον Βίδο ή από τα πλοία τους που βρισκόταν στο λιμάνι .Το είδα από το μπαλκόνι του σπιτιού μου να περνα πανω από την θαλασσα των αλυκων βγάζοντας καπνους. Σε λιγιο ακουστηκε ένα δυνατος κρότος και εβλεπα από την πλευρα της Παναγίας να βγαίνουν καπνοί.. Το αεροπλάνο είχε πέσει πάνω στην εκκλησία της Υ.Θ. Ελεούσας στον Ποταμό της Κέρκυρας. Όλο το γεγονός και με κάθε λεπτομέρεια μου έχει αφηγηθεί και ο πατέρας μου που βρέθηκε εκεί αμέσως μετά την πτώση μαζί με πολλούς συγχωριανούς μας. Στη συνέχεια ήλθε στο σπίτι με πήρε από το χέρι και βρεθήκαμε στον τόπο που έπεσε το αεροπλάνο. Είδα με τα μάτια μου ‘όλα τα συντρίμμια και τα καμένα πτώματα των πιλότων που τα είχαν τοποθετήσει ξάπλα στη σειρά ΑΚΡΙΒΩΣ στον κήπο και δεξιά από την σκαλινάδα που ανεβαίνει στο σχολείο, νομίζω ότι τα βλέπω ακόμα και τώρα μπροστά μου Τραγικό το θέαμα. Το ένα φτερό του αεροπλάνου σκάλωσε επάνω στο μικρό καμπαναριό και η άτρακτος έπεσε δίπλα και στην γουλάδα μπροστά από την κυρία είσοδο του ναού . Η εκκλησία κάηκε και ο ψάλτης Κρόκος ‘έπαθε σοβαρά εγκαύματα (αυτόν τον θυμάμαι όταν τον έβλεπα αργότερα στην εκκλησία) . Την άτρακτο αργότερα την μετέφεραν στον κήπο του σχολείου όπου έμεινε εκεί για λίγο καιρό. Τους τέσσερις γερμανούς που κάηκαν ολοσχερώς τους έθαψαν οι χωριανοί μας σε δύο τάφους στο κοιμητήριο, με ξύλινο σταυρό επάνω. Η μηχανή του αεροπλάνου βρέθηκε στην κατηφόρα κάτω από τον κήπο του σχολείου και για πολύ καιρό τα μεγαλύτερα παιδιά έβγαζαν ρουλεμάν για τα πατίνια τους
Σχόλια
Γιάννης Καλαιτζογλου Ο πιλότος ηταν υπαξιωματικός και 23 ετων
Ρούλα Καλούδη Σώθηκαν ευτυχώς οι ντόπιοι
Μου αρέσει! · Απάντηση · 1 · 17 ώρες
Charalambos Peroulis Αγαπητε Γιαννη.Περιγραφεις ακριβεστατα την πτωση του Γερμανικου αεροπλανου. Εγω και η οικογενεια μου ζουσαμε στο λοφο του Καλιμπαουτα και ανεβασμενος σε μια ελια παρακολουθησα ολη τη διαδρομη του φλεγομενου αεροπλανου απο οταν κτυπηθηκε μεχρι που κατεπεσε στην εκκλησια.Η πρωτη βουτια ηταν επανω στο λοφο μας η δευτερη στο καμπαναριο του Αγιου Βαρβαρη και η μοιραια στην εκκλησια της Παναγιας.Ειχε βαλει ροτα για το αεροδρομιο αλλα δεν εφθασε.Ειδα τους πιλοτους που προσπαθουσαν να απαγκιστρωθουν απο το φλεγομενο αεροσκαφος αλλα τους εγκατελειψαν οι δυναμεις τους και κατεπεσαν μαζι με το αεροπλανο.(ζωντανες αναμνησεις των παιδικων χρονων)
Zaira Alamanou Την έχω ακούσει την ιστορία του αεροπλάνου απο τον πατερα μου!!!!
Ευφημία Περούλη Κοντσέ τραγικες στιγμες
PanAndriopoulos: Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ 13ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1943 ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Η 13η Σεπτεμβρίου, αποτελεί για την Κέρκυρα και ειδικά για το προάστειο του Ποταμού, τραγική επέτειος καθώς κατ΄αυτήν την ημέρα, του 1943, επλήγη ο ιστορικός Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου Ελεούσης.
Ήταν ημέρα Δευτέρα, όταν ο τότε εφημέριος του Ποταμού, Ιερεύς π. Κωνσταντίνος Σαββάτης, ετοιμαζόταν να βγεί από το κατάλυμά του που βρισκόταν στο ισόγειο τμήμα του παλαιού Δημοτικού Σχολείου, παραπλεύρως του Ναού, προκειμένου να τελέσει την Θεία Λειτουργία και το Μνημόσυνο του Παύλου Σπυρ. Περούλη. Ξαφνικά περί την 8ην ώραν ακούστηκε ένας τρομερός θόρυβος. Τι άραγε είχε συμβεί;
Λίγα λεπτά πριν τρία γερμανικά πολεμικά αεροσκάφη είχαν απογειωθεί απ' το αεροδρόμιο του νησιού. Ένα από αυτά εβλήθη από ιταλικά αντιαεροπορικά πάνω από τη νησίδα Βίδο, και κατέπεσε φλεγόμενο στο μικρό κωδωνοστάσιο αλλά και στην άκρη της στέγης του Ναού της Ελεούσης.
Αποτέλεσμα: να γκρεμισθεί το κωδωνοστάσιο και ο ιστορικός Ναός, κτίσμα του 1562, να παραδοθεί στις φλόγες και να καταστραφεί ολοσχερώς. Οι δεκάδες αργυρές και χρυσές κανδήλες, οι αμύθητης αξίας φορητές Ιερές Εικόνες, τα δεκάδες αργυρά Ιερά Σκεύη και σπανίων εκδόσεων Εκκλησιαστικά Βιβλία έγιναν παρανάλωμα του πυρός. Τα μόνο που σώθηκαν ήταν η τοιχογραφία της Παναγίας της Ελεούσης, ένα ασημένιο "ντορτσόνι" κατασκευής του 1740 καθώς κατόρθωσε και το μετέφερε μέσα από τις φλόγες ο Παπικινός Σπυρίδων και ένα Μ. Ωρολόγιο (εκκλ. βιβλίο) εκδόσεως 1876, στο πίσω μέρος του οποίου αναφέρεται χειρογράφως και εν συντομία το τραγικό συμβάν.
Μετά διάστημα λίγων ωρών το σημείο της καταστροφής επισκέφθηκε με δάκρυα στα μάτια ο μακαριστός γέροντας Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών ΜΕΘΟΔΙΟΣ Κοντοστάνος ο Κερκυραίος. Οι κάτοικοι αμέσως ματά την πτώση του αεροσκάφους συνέλεξαν τις σωρούς των νεκρών γερμανών στρατιωτών και τις ενταφίασαν στο παρακείμενο ενοριακό Κοιμητήριο. Μετά δε από χρόνια, συγγενείς των νεκρών ερχόμενοι στο νησί ζήτησαν και παρέλαβαν τα οστά και ώς ένδειξη ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας δια την συμπεριφορά των κατοίκων προς τους νεκρούς στρατιώτες, δωρίζοντας δύο καμπάνες εις αντικατάσταση των ήδη κατεστραμμένων από την πτώση του αεροσκάφους.
Έκτοτε οι Ποταμίτες αγωνίσθηκαν και ξανάφτιαξαν τον Ναό της Παναγίας "τους" και τον στόλισαν με τα δώρα της αγάπης και της ευσέβειάς τους. Ολοκλήρωσαν το ήδη και από πολλών ετών θεμελιωμένο και μερικώς ανυψωμένο πυργοειδές κωδωνοστάσιο, ύψους 25 μέτρων. Στη θέση δε του παλαιού έχει τοποθετηθεί ένα πέτρινο, της εποχής εκείνης, στρογγυλό λιθάρι.
Δεν χωράει αμφιβολία οτι η πτώση του γερμανικού αεροσκάφους από τα ιταλικά ανταεροπορικά, αποτέλεσε τον προάγγελο της μετά ολίγων ωρών καταστροφής της πόλεως της Κερκύρας και των περιχώρων, από τις γερμανικές εκρηκτικές και εμπρηστικές βόμβες. Η νύχτα της 13ης Σεπτεμβρίου του 1943, υπήρξε η χειρότερη στην σύγχρονη ιστορία του ακριτικού νησιού.
Από τριετίας έχει καθιερωθεί όπως την 8ην ώραν της 13ης Σεπτεμβρίου εκάστου έτους οι καμπάνες του Ναού της Ελεούσης να ηχούν πένθιμα εις τρόπον ώστε οι νεώτεροι να ενθυμούνται το τραγικό εκείνο γεγονός που σημάδεψε τον τόπο τους. Η δε εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού τελείται με μεγαλοπρέπεια κάθε χρόνο στον ανακαινισμένο Ναό της Παναγίας. Μόλις πέρυσι σε σχετική εκδήλωση η ενορία Ποταμού βράβευσε τον μοναδικό επιζώντα αυτόπτη μάρτυρα της καταστροφής, 92χρονο σήμερα Αντώνιο Παπικινό.
Ότι απέμεινε από το Ju 88 A-4, K5+BH, WNr. 6580 του σμήνους
Einsatz-Kampfgruppe Ju 88/Chef Ausbildungswesens με πιλότο τον Fw. Joachim Berger και 3 μέλη πληρώματος, που κατερρίφθη από Ιταλικά Α/Α πυρά και κατέπεσε στο Ποταμό - Κέρκυρας στις 13.9.1943 εκτελώντας εμπρηστικό βομβαρδισμό κατά της Πόλης.
Το WNr. = Serial Number φαίνεται στην ουρά.
Αναζήτηση
Corfu Museum
Corfu Museum….τι μπορεί να είναι αυτό;
Θα το έλεγα με μια λέξη…. Αγάπη! Για ένα νησί που το γνωρίζουμε ελάχιστα. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε ν’ αγαπήσουμε ότι δεν το γνωρίζουμε. Στόχος λοιπόν είναι να το γνωρίσουμε όσο πιο βαθιά μπορούμε, μέσα από το χθες και το σήμερα, γιατί αλλιώς πως θα το αγαπήσουμε; Αγαπάω ατομικά και ομαδικά έχει επακόλουθο…. φροντίζω….. μάχομαι… και σέβομαι. Αγάπη προς την Κέρκυρα είναι το Corfu Museum και τίποτε άλλο.
Μετρητής
- Εμφανίσεις Άρθρων
- 3148407